Siz İlişkilerinizde Hangi Bağlanma Stiline Sahipsiniz ?

#izmir#bostanlı#karşıyaka#psikolog#psikolojikdanışman#izmirpsikolog#çiftterapisi#ailedanışmanlığı#ilişki#bağlanma#bağlanmastilleri#güvenli#kaygılı#kaçıngan#terapi#bdt#çiftdanışmanlığı

Bağlanma kavramı, ilk olarak bebek ile annesi veya bebeğe bakım veren birey arasında oluşan, bebeğin duygusal olarak yanında olduğunda kendisini emniyette hissetmesini sağlayan çok güçlü duygusal bağ olarak kavramsallaştırılmaktadır (Bowlby, 1969).

Bağlanma, kişinin tüm yaşamı boyunca devam etmektedir. Bağlanma, bebeklerde, çocuklarda ve yetişkin bireylerde aynı şekilde görülmektedir. Bireyin tecrübe ettiği olaylarla ve elde edilen bilgiyle bağlantılı olarak bağlanmanın yön değiştirebildiği araştırmalarda ifade edilmektedir.

Yetişkinlerde olan bağlanma stilleri güvenli, kaçıngan, kaygılı ve düzensiz olmak üzere dört farklı kategoriye ayrılmaktadır (BartholomewandHorowitz, 1991).

Güvenli Bağlanma Stili

Güvenli bağlanma durumunu gerçekleştiren bireyler, kendilerini çok değerli hisseder ve içinde bulundukları ilişkilerde oldukça rahattırlar.

Güvenli bağlanan insanlar içinde yaşadıkları toplumla uyum içerisinde hareket eder ve diğer insanlar tarafından onaylanmaktadır.

Birey kendisinin sevilmeye ve değer görmeye layık olduğunu düşünmektedir.

Bebeklik döneminde bakım veren bireye yönelik güven duyulmasını kapsamaktadır. Güvenli bağlanmada, bebekler sadece anne ya da bakımını üstlenen kişiye güvenmeyip, çevrelerinde bulunan insanlara da güvenmektedirler.

Güvenli bağlanan insanlarda:

• Etkili iletişim becerilerine sahip olmak

• Yüksek özgüven

• Kolay bağlantı kurulabilir olma

• Başkalarına kolayca güvenebilmek

• Duygusal destek arayabilmek

• Duyguları düzenleyebilmek

• Duygusal anlamda erişilebilir olmak

• Yalnızlıktan rahatsız olmamak

• Yakın ilişkilerde rahat hissetmek

• Çatışmaları iyi yönetebilme

• İlişkilerde kendini yansıtabilme gibi özellikler görülür.

Kaçıngan Bağlanma Stili

Peoples, bu bağlanma stilini bireylerle fiziksel ve duygusal yakınlık geliştirememekten kaynaklanan uzun süreli ilişki kuramama hataları şeklinde açıklıyor. Bu durumun hiç kuşkusuz birincil bakıcılarınızla doğrudan bağlantısı bulunmakta. Çocukluğunuz, katı veya duygusal anlamda mesafeli bir birincil bakıcıyla geçtiyse; bu, yetişkinlik döneminde bu bağlanma stiline sahip oluşunuzu büyük oranda açıklıyor.

Bu kişiler yakın ilişkilerinde kaybetme ve reddedilme korkusu yaşamaları sebebiyle ise yakın ilişki kurmaktan uzak durmaya çalışmaktadırlar. Güvenli bağlanmanın, tam tersi olan bu bağlanmada, bireyler kendilerinin çok değersiz olduklarını düşünür ve çevrelerine güvenmezler.

Kaçıngan bağlanan insanlarda:

• Güçlü bir bağımsızlık duygusuna sahip olmak

• Fiziksel ve duygusal yakınlıktan kaçmak

• Başkalarını küçümser tavırlar

• Duygularını ifade etmekte güçlük çekmek

• Kendisine yaklaşmaya çalışan kişileri tehdit olarak algılamak

• İnsanlara güvenmekte zorlanmak

• Kimseye ihtiyaç duymadığına ve duymayacağına inanmak

• Yalnız vakit geçirmeyi tercih etmek

• Bağlanma korkusuna sahip olmak gibi özellikler görülür.
  

Kaygılı Bağlanma Stili

Kaygılı bağlanma (güvensiz bağlanma) stilinin gelişmesinde rol oynayan 4 temel sebep vardır. Bu sebepleri sıraladığımız takdirde, bu bağlanma stilinin ne manaya geldiğini kolaylıkla anlayacağınızı düşünüyoruz. Bu 4 temel sebep şunlardır:

1. Terk edilme korkusu

2. Reddedilme korkusu

3. Birine bağımlı hale gelme eğilimine sahip olma

4. Duyguların düzenlenmesi ve doğrulama konularında bir partnere ihtiyaç duyma
   

Böylesi ebeveynlerle büyüyen çocukların birincil bakıcılarını anlamakta fazlasıyla zorlandığını ve yetişkinlik döneminde onlardan ne beklemeleri gerektiğine dair herhangi bir güvencelerinin de bulunmadığını söyleyen Peoples: ‘‘Bu çocukların ebeveyn ilişkileri hakkında kafası hep karışıktır. Bunun yanı sıra kendilerini çokça kararsız da hissederler. Öte yandan kaygılı bağlanma stiline sahip çocukların, birincil bakıcılarından ayrıldıkları andan itibaren aşırı derece sıkıntı çektikleri de bir gerçektir.’’ diyor.

 Kaygılı bağlanan insanlarda:

• Kıskançlık yapma

• Düşük özgüven

• Yalnız kalmakta zorlanma

• Başkalarının onayına ihtiyaç duyma

• Güven problemleri

• Terk edilme korkusu

• Reddedilme korkusu

• Kendini sevilmeye değer biri görmeme

• Eleştiri kaldıramama   gibi özellikler görülür.

Düzensiz Bağlanma Stili

Peoples, düzensiz bağlanma stilini: ‘‘Son derece tutarsız davranışlarda bulunmak ve güven problemi çekmek.’’ olarak tanımlıyor. Düzensiz bağlanma stiline neden olan başlıca etmenler:

• Çocukluk travmaları

• İhmal

• İstismar

• Ebeveynlerden korkma hali

Düzensiz bağlanma stiline sahip çocukların kafalarının karışık olduğu gözlemlenebilir. Peoples, bu durumu bu sözlerle açıklıyor: ‘‘Birincil bakıcılar tutarsızsa ve çocukları tarafından rahatlık ve korku kaynağı olarak görülüyorsa, bu durum çocukların düzensiz davranışlarda bulunmasına yol açıyor.’’.

Düzensiz bağlanan insanlarda:

• Güven problemi

• Yüksek anksiyete

• Kafa karıştırıcı davranışlar

• Reddedilme korkusu

• Duyguları düzenleyememe

• Kaçıngan ve kaygılı bağlanma stillerinin belirtilerini gösteriyor olma gibi özellikler görülür.

Romantik ilişkilerde partnerimizin bize tıpkı ebeveynimiz gibi davranmasını bekliyoruz, bunu bilinçsizce yapıyoruz. Ve bu beklentiye bağlı olarak da belirli kalıplar içerisinde hareket ediyoruz. Bu sebeple kendimizi güvenli bağlanmanın dışında görüyorsak bu durumun farkına varmalı ve bu durumu güvenli hale getirmeye çalışmalıyız. Kişi, güvensiz stilden kurtulup yetişkinlik döneminde sağlıklı ve güvenli bağlarla kurulmuş ilişkiler yaşayabilir.

Bu durumunda zorlandığınızı hissettiğinizde profesyonel bir destek almak sizin için doğru bir tercih olacaktır.

REFERANSLAR

Güldür, M. (2020). Romantik kıskançlık ve bağlanma stillerinin romantik ilişkilerle ilişkisi (Master's thesis, Biruni Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).

Çelik, Ç. B. (2018). Bağlanma Stilleri, Psikolojik İyi Olma ve Sosyal Güvende Hissetme: Aralarındaki İlişki Ne?. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 27-40.